دیفرانسیل ماشین چیست و چه وظایفی دارد؟

دیفرانسیل یا محور متحرک خودرو وسیله‌ای در زیر خودرو است که نیروی گیربکس را به چرخ‌های محرک خودرو منتقل می‌کند. در واقع در خودروهای مختلف ممکن است که تنها دو چرخ حرکت کنند و دو چرخ دیگر به واسطه‌ی حرکت آن‌ها به حرکت در آیند . گاهی نیز ممکن است هر چهار چرخ در حال حرکت باشند . اما در هر حال حرکت آن‌ها وابسته به حرکت دیفرانسیل‌ها است . دیفرانسیل همچنین ضمن ارسال نیروی گشتاور موتور و قوای محرکه‌ی گیربکس به چرخ‌ها ، این نیرو را به تناسب نیاز هر یک بین‌شان تقسیم می‌کند . بنابراین به کمک دیفرانسیل چرخ‌ها با سرعت متفاوت اما با نیروی برابر می‌چرخند. در واقع دیفرانسیل در خودرو مجموعه‌ای از چرخ دنده‌ها است که وظیفه تغییر ۹۰ درجه ای نیروی تولید شده توسط گیربکس و ایجاد اختلاف سرعت در چرخ های محرک را در شرایط متفاوت را برعهده دارد . یعنی ضمن انتقال و تقسیم متناسب نیرو ، دور عمودی گشتاور را به افقی تبدیل می‌کند. نیاز به حضور دیفرانسیل و عملکرد خاص آن از زمانی احساس شد که گردش سریع چرخ‌های عقب در پیچ‌ها برای رانندگان ایجاد دردسر می‌کرد . چرا که با یکی بودن سرعت چرخ‌ها در پیچ‌ها خودرو معمولا واژگون می‌شد . به این ترتیب که در پیچ‌ها چرخی که سمت خارج پیچ بود نیاز به حرکت سریع‌تر داشت تا از این مشکل جلوگیری شود . برای حل این مشکل دیفرانسیل پا به عرصه‌ی ساز و کار خودروسازی گذاشت .

به بیان دقیق‌تر قطعات موجود در مسیر انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها به ترتیب شامل فلایویل ، کلاچ، گیربکس ، دیفرانسیل ، پلوس و چرخ می‌شود . بنابراین حرکت چرخ‌ها روی محور میل پلوس منتقل شده و وظیفه‌ی اصلی دیفرانسیل تقسیم قدرت موتور متناسب با نیاز چرخ‌ها ، بین آن‌ها است. به این ترتیب به کمک دیفرانسیل در پیچ‌ها چرخی که سمت بیرون است قدرت بیشتری دریافت کرده و در عوض نیروی کمتری نیز به چرخ داخلی ارسال می‌شود . در نهایت وظایف دیفرانسیل را می‌توان اینگونه لیست کرد:

– تنظیم دور و گشتاور خروجی گیربکس با کاهش یا افزایش آن، به منظور رساندن خودرو به سرعت موردنیاز

– تغییر ۹۰ درجه‌ای گشتاور

– تنظیم گشتاور و نیرو بین چرخ‌ها به منظور دستیابی به پایداری مطلوب در حرکت

– تنظیم گشتاور و نیرو و بین چرخ های عقب و جلو در خودروهای چهارچرخ محرک .

بنابراین به طور کلی می‌توان گفت هر جفت چرخ دارایی یک محور است. محور جفت چرخ های جلو را محور جلو وچرخ‌های عقب را محور عقب می‌گویند . دیفرانسیل ، نیرو را از میل گاردان یا گیربکس گرفته و آن را  به محور متحرک منتقل می‌کند .